Finanse - kontroling i analiza finansowa

Wstęp

Dokument opisuje moduł controllingowy w systemie AMAGE. Może być on wykorzystany do planowania i kontrolowania przepływów finansowych w ramach danej organizacji. Za pomocą modułów finansowych (faktury) oraz dostaw (zamówienia, dostawy) możemy w łatwy sposób dostarczać informacji o kosztach działalności. Moduł controllingowy dodając mechanizm planowania finansów w aspekcie kontowym oraz zadaniowym pozwala na monitorowanie bieżącego działania przedsiębiorstwa.

Sposób kontrolowania finansów - model działania

W systemie istnieje kilka elementów, pozwalających na realizację tej funkcjonalności, te moduły/obszary to:

  • definicja słownikowa kont kosztowych - pozwala na definicję planów controllingowych względem uzgodnionego planu kont i kosztów w przedsiębiorstwie.

  • definicja kontraktów(umów), zakresów kontraktów i zleceń pracy - pozwala na definicję zadań w okresach rozliczeniowych np. rocznych z podziałem na obszary przedsiębiorstwa oraz czynności np. plany remontowe, plany inwestycyjne. Elementy te mogą posiadać również przypisanie do planu kont.

  • moduł finansów i dostaw - za jego pomocą możemy otrzymywać informacje finansowe dotyczące rzeczywistych (faktury) oraz planowanych (zamówienia, dostawy) kosztów. Informacje to służą do porównania danych finansowych.

  • moduł kontrolingowy - główny moduł, za pomocą którego definiujemy obszary i miejsca, które chcemy monitorować pod kątem finansowym oraz określamy plan finansowy w dwóch wymiarach - kontowym oraz zadaniowym. Za pomocą tego modułu monitorujemy wykonanie planu i jego realizację (oraz odstępstwa).

Czynności do wykonania

Dokument wskaże pełne możliwości w zakresie definicji zarówno planu controllingowego w wymiarze kontowym ale również w wymiarze zadaniowym. Od użytkownika zależy wykorzystanie tych funkcji i możliwości.

Dostęp do modułu kontrolingowego

Dostęp do modułu kontrolingowego uzyskujemy w menu głównym Finanse.

finance controlling overview b5a86
Rysunek 1. menu wywołania
W zależności od uprawnień, dostęp do modułu może być niemożliwy. Jeśli użytkownik nie posiada dostępu do danej funkcjonalności (tutaj - podstawowej akcji dostępu do podglądu danych kontrolingowych) to akcja dostępu do tej sekcji nie będzie widoczna dla tego użytkownika.

Dane controllingowe - controlling kontowy

Kontroling kontowy pozwala na monitorowanie planów finansowych względem kosztów i planów zakupowych w kontekście kont kosztowych. Dane te powiązane są z pozostałymi modułami dotyczącymi finansów oraz zamówień/dostaw.

Po wybraniu akcji z głównego menu zostaniemy przekierowani do głównego widoku danych kontrolingowych. Dane te są przedstawiane w dwóch aspektach - danych kontrolingowych względem kont kosztowych oraz danych kontrolingowych względem zleceń pracy.

finance controlling overview 0a6a2
Rysunek 2. widok planu controllingowego względem wymiaru kontowego

Dane te przedstawiane są w widoku tabelarycznym z podziałem pionowym na poszczególne miesiące danego roku. Wymiar poziomy uwzględnia wszystkie aktywne konta kosztowe, które zostały zdefiniowane dla danej aplikacji i które są uwzględnione w rozliczeniach kontrolingowych.

Dane dla każdego konta w podstawowym widoku przedstawiane są w zakresie różnicowym tj. przedstawiają wynik finansowy dla tego konta tj. różnicy pomiędzy planem finansowym a rzeczywistymi kosztami zarejestrowanymi dla tego konta. Po rozwinięciu otrzymujemy dodatkowe informacje z podziałem na poszczególne źródła - plan finansowy oraz poszczególne składniki kosztów tj. faktury oraz zamówienia.

Podział na dane dla każdego konta kosztowego: * Wymiar ogólny (wynik) - ogólny wynik finansowy (różnica planu vs koszty) * Plan - plan finansowy dla danego konta w ujęciu miesięcznym * Faktury - zarejestrowane faktury na dane konto kosztowe * Zamówienia - zarejestrowane niezrealizowane zamówienia dla danego konta

finance controlling overview 9e3e5
Rysunek 3. Dane kontowe - podział na źródło danych

Dodatkowo widok możne być filtrowany za pomocą głównych filtrów, które pozwalają wybrać kategorię kosztów, przeszukanie tekstowe oraz rok, dla którego przedstawiamy analizę.

Za pomocą opcji Narastająco możemy wyświetlać dane w zakresie rocznym w kontekście narastających wartości tj. wartości kolejnych miesięcy są sumowane dla każdego kolejnego miesiąca.

finance controlling overview 85b14
Rysunek 4. Filtr podstawowy

Dodatkowe opcje filtrowania dostępne są w filtrze bocznym i umożliwiają dokładniejsze przefiltrowanie danych i wskazanie opcji, które są wymagane do analizy danych.

finance controlling overview fdc68
Rysunek 5. Filtr boczny
Parametry filtru są uwzględniane w zależności od tego w jakim widoku szczegółowym aktualnie są dane przedstawiane (widok wg. kont kosztowych lub zleceń pracy)

W dolnej części widoku przestawiane jest podsumowanie poszczególnych elementów - całkowity wynik, wartość planu, wykonania (faktur) oraz zamówień dla każdej kolumny z osobna. Na końcu widoku znajduje się podsumowanie szczegółowe widoku.

finance controlling overview 29f68
Rysunek 6. Podsumowanie danych dotyczących miesięcy/sumaryczne

Wszystkie dane z danego widoku można wyeksportować do arkusza kalkulacyjnego XLS za pomocą akcji w menu kontekstowym widoku.

finance controlling overview 34f12
Rysunek 7. Eksport danych do formatu XLS

W menu kontekstowym widoku kontowego dla każdego elementu można wywołać następujące funkcje:

  • Edytuj - edytuje dany plan kontrolingowy

  • Pokaż faktury - wyświetla faktury powiązane z danym kontem

  • Szczegóły planu - wyświetla szczegóły planu i definicje kosztów miesięcznych

  • Szczegóły wykonania - wyświetla okno szczegółów wykonania planu

  • Usuń - usuwa dany plan kontrolingowy

finance controlling overview bf6a9
Rysunek 8. Menu kontekstowe widoku kontowego

Aby uruchomić podstawowe elementy kontrolingu należy mieć możliwość zdefiniowania planu kontrolingu. Dane te definiujemy w widoku głównym kontrolingu z możliwością określenia wszystkich niezbędnych informacji oraz samego planu miesięcznego.

Dane kontowe, zlecenia pracy jak i rzeczywisty plan finansowy na dany rok można zaimportować do systemu za pomocą importerów opisanych na końcu tego dokumentu.

Plan kontrolingu

Utworzenie nowego planu kontrolingu kontowego uruchamiamy za pomocą przycisku (+) dostępnego w górnym prawym rogu widoku danych.

finance controlling overview 943d2
Rysunek 9. Utworzenie nowego planu kontrolingu

Edycję już istniejących planów realizujemy za pomocą menu kontekstowego i akcji Edytuj.

finance controlling overview bf6a9
Rysunek 10. Edycja planu kontrolingowego

W celu definicji planu kontrolingowego wymagane jest posiadanie planu kont. Można go zdefiniować w sekcji konfiguracyjnej systemu w sekcji Słowniki. Za pomocą tego widoku można zdefiniować plan kont.

finance controlling overview c2ac9
Rysunek 11. Definicja kont kosztowych
Nowe konto można dodać również bezpośrednio z selektora kont podczas definicji kontrolingu (jeśli ktoś posiada odpowiednie uprawnienia). Listę kont można też automatycznie zaimportować z zewnętrznych arkuszy xls za pomocą importerów bezpośrednio kont albo pośrednio razem z listą kontrolingową opisanych poniżej.

Definicja nowego elementu kontrolingu pozwala na definicję wszystkich parametrów tj. nazwy, kategorii opisu, powiązanego konta i zakresu typu (wydatek, przychód)

finance controlling overview 25671
Rysunek 12. Definicja nowego elementu kontrolingu

Sekcje i parametry definiowane dla kontrolingu

  • Nazwa/Opis/Typ - ogólny opis danego parametru kontrolingu

  • Konto - powiązane konto kosztowe

  • Kategoria - kategoria ułatwiająca grupowanie elementów

  • Zarchiwizowane - czy dany parametr kontrolingu powinien być ukryty z dalszych definicji i prac (nie jest już aktywny)

  • Dynamiczne - jeśli włączymy daną flagę, to możemy zdefiniować dodatkowe powiązane elementy kontrolingowe i za pomocą tego sumować wszystkie koszty z wielu kont np. szczegółowe konta kosztowe zakupu materiałów oraz konto ogólne sumujące wszystkie konta materiałowe

  • Plany - definicja planów kontrolingu - dla każdego roku można zdefiniować osobny plan finansowy (planowane wydatki)

  • Ludzie - określenie osób, które są powiązane z danym wymiarem kontrolingu. Możemy za ich pomocą uruchamiać później automatyzację i powiadomienia o np. przekroczonych kosztach lub wymogu raportowania danych

  • Podrzędne elementy - w przypadku dynamicznego planu kontrolingu tutaj definiujemy podrzędne elementy, które będą składowymi danych.

Poszczególne plany kontrolingu pozwalają na definicję planowanych wydatków z miesięczną dokładnością. Za pomocą dodatkowych akcji można automatycznie kopiować wartości miesięczne do wszystkich miesięcy lub podzielić roczny budżet na poszczególne miesiące.

finance controlling overview daab1
Rysunek 13. Definicja planu controllingu na wybrany rok

Po zapisaniu planu kontrolingu system zaczyna agregować wszystkie dane i wizualizować je w formie przestawionej wyżej tabeli zbiorczej. Natomiast użytkownik za pomocą menu kontekstowego ma możliwość przejścia do widoku szczegółowego i przeglądać dane dla danego elementu kontrolingu w szczegółach.

finance controlling overview e712f
Rysunek 14. Widok podglądu danych szczegółowych

Widok przedstawia szerego informacji dotyczących analizy danych danego planu kontrolingu:

  • Dotyczy_+ Edytuj - informacje, którego konta/zlecenia dotyczy analiza + możliwość edycji danego obiektu

  • Konto - numer powiązanego konta kosztowego

  • Dynamiczny - informacja czy dany parametr kontrolingowy jest dynamiczny tj. wyliczany z innych wartości

  • Wartość planu/wykonania/różnica - wartości sumaryczne planu/wykonania i bilans tych wartości

  • Filtr dat/narastająco - filtr dat pozwalający na wyświetlenie danych zbiorczych w podanym zakresie oraz możliwość wyświetlania danych narastająco

  • Dodaj plan, fakturę, zamówienie - szybkie akcje dodania planu rocznego, faktury lub zamówienia bezpośrednio z tego widoku.

Dodatkowo w dolnej części znajdują się zakładki przedstawiające dane w formie wykresów lub tabel:

  • Wykres - wykres sumaryczny informacji finansowych z podziałem na źródła oraz wynik

  • Plan - informacje tabelaryczne dotyczące planów finansowych w danym okresie

  • Wykonanie - informacja o wykonaniu (sumarycznych informacjach z faktur i zamówień)

  • Podrzędne - podrzędne plany kontrolingu jeśli mówimy o dynamicznym planie głównym

  • Faktury - lista faktur w danym okresie

  • Zlecenia pracy - lista powiązanych zleceń pracy względem danego konta kosztowego

  • Zamówienia - lista zamówień dla danego konta kosztowego

  • Dostawy - lista powiązanych dostaw (nie wpływają na wynik, ale umieszczane są dla porządku)

Wszystkie dane można dowolnie przeglądać i analizować.

Zlecenia pracy - kontroling zadań

Osobnym widokiem jest widok kontrolingu względem zleceń pracy. Ten obszar pozwala monitorować wykonanie poszczególnych zleceń pracy oraz ich planu finansowego. Jest to rozszerzenie funkcji kontrolingu kontowego o bardziej szczegółowy podział na zadania do wykonania.

Za pomocą zleceń pracy można monitorować wykonanie i informacje niezbędne do realizacji funkcji w systemie. Zlecenia pracy mogą być typu utrzymaniowego ale również możemy w ramach zleceń pracy przechowywać informacje dotyczące planu inwestycji lub wszystkich innych działań. Zaletą zleceń pracy jest możliwość przypisania osób, śledzenia postępu oraz powiązania innych obiektów w systemie do tych zleceń np. prace serwisowe, zgłoszenia, inspekcje techniczne itp.

Widok kontrolingu względem zleceń pracy jest tożsamy z widokiem kontowym, ale posiada dane dotyczące zleceń pracy, które mają zdefiniowane plany finansowe.

finance controlling overview 619e1
Rysunek 15. Widok controllingu względem zleceń pracy

Tak jak w widoku planów kontrolingowych względem kont kosztowych każde ze zleceń pracy dzieli się na dane dotyczące projektu finansowego oraz wykonania (faktur, zamówień).

finance controlling overview 3f793
Rysunek 16. Widok szczegółów zleceń pracy - plan/wykonanie oraz wynik

W ramach danego zlecenia pracy pojawia się dodatkowa zakładka Kontroling, która przechowuje plany finansowe dla danego zlecenia. Za pomocą planów możemy definiować plan finansowy dla danego zlecenia, który obejmuje wiele lat. Każdy rok, to osobny plan finansowy.

finance controlling overview 92f65
Rysunek 17. Szczegóły planu controllingowego

Definicja planów realizowana jest identycznie jak w przypadku planów dla kont kosztowych.

finance controlling overview f3e3b
Rysunek 18. Zlecenie pracy definicja planu wydatków

W każdym zleceniu znajdują się również informacje finansowe takie jak faktury, zamówienia oraz inne dane niezbędne do analizy finansowej oraz rzeczowej tego zadania.

finance controlling overview 0c53e
Rysunek 19. Zlecenie pracy - Widok faktur powiązanych ze zleceniem

Źródłem danych do elementów kontrolingu (czy to kont kosztowych czy zleceń) są dane pochodzące z modułów Finanse oraz Zamówienia/Dostawy.

Faktury i zamówienia

Dane do analizy kosztów bieżących pochodzą z informacji dotyczących faktur oraz zamówień. Z czego:

  • Faktury - wszystkie faktury, które są powiązane z danym kontem kosztowym wchodzą do kosztów danego elementu kontrolingu względem konta kosztowego. Jeśli dana faktura jest powiązana dodatkowo ze zleceniem pracy wchodzi RÓWNIEŻ w analizę kontrolingową względem danego zlecenia pracy.

  • Zamówienia - zamówienia NIEZREALIZOWANE, czyli takie które nie posiadają stanów oznaczających rozliczenie danych wchodzą w wartości kosztowe dla danego elementu kontrolingu (kontowego, zleceń pracy). Wynika to z tego, że zamówienie już po zrealizowaniu powinno posiadać wygenerowaną fakturę w związku z tym ten koszt przechodzi do innego składnika (faktury).

Takie podejście pozwala na przechowywanie wszystkich informacji dotyczących finansów od etapu zamówienia do realizacji i finansowych rozliczeń.

Wszystkie dane mogą być automatycznie zintegrowane z zewnętrznych systemów typu Finanse-Księgowość lub systemów ERP. Pozwala to na bezproblemowe zasilanie systemu już istniejącymi danymi, które generowane są w systemach do tego przeznaczonych. Integracje zależne są od wdrożenia dla specyficznego rozwiązania IT lub mogą pochodzić z uniwersalnego mechanizmu integracji danych poprzez pliki wymiany.

Import planów kontrolingowych

Zbudowanie planów kontrolingu oraz wprowadzenie poszczególnych planów na dany rok może być długotrwałe w aplikacji pomimo dodatkowych pomocy i funkcji przyśpieszających wprowadzanie danych. System umożliwia również import tych danych definicyjnych z zewnętrznych źródeł danych takich jak pliki Microsoft Excel (XLS). Za pomocą arkuszy kalkulacyjnych można utworzyć plan kontrolingu kontowego, listę zleceń pracy oraz plany finansowe dla poszczególnych lat. Te dane mogą być potem zaimportowane do systemu za pomocą uniwersalnego mechanizmu importu.

Ogólny interfejs importu opisany jest w instrukcji użytkownika. Należy tam się odnieść do sposobu ogólnej definicji danych i opisu plików i narzędzi.

System umożliwia import planów kontrolingowych wraz z automatycznym utworzeniem kont kosztowych. Za pomocą importera można zdefiniować niezbędne pola do importu i wprowadzić je do systemu.

finance controlling overview 88f54
Rysunek 20. Możliwe elementy do importu danych kontrolingowych
System umożliwia również reimport danych z aktualizacją informacji np. opisu kont kosztowych lub dodaniem nieistniejących/brakujących kont kontrolingowych, które znajdują się w zaktualizowanym arkuszu.

Dostępne pola dotyczące importu definicji kont kontrolingowych:

finance controlling overview b5b94
Rysunek 21. Pola definicji mapowania - import definicji kont kontrolingowych

System umożliwia również import planów kontrolingowych dla poszczególnych kont/zleceń pracy ze szczegółowym podziałem na koszty miesięczne. Dostępne pola do definicji importu szczegółów planów na dany rok kalendarzowy:

finance controlling overview 1aac4
Rysunek 22. Pola definicji mapowania - import planu kontrolingowego

Wszystkie dane po imporcie dostępne są w systemie i umożliwiają automatycznie pracę.

Importy danych

System umożliwia również import danych kosztowych tj. zamówień i dostaw. Za pomocą uniwersalnych importerów możemy zaimportować dane i udostępnić je bezpośrednio w systemie. Operację taką można wykonywać wtedy, gdy posiadamy dane wyeksportowane z systemów finansowych lub automatyzować import tych danych.

finance controlling overview d825d
Rysunek 23. Przykładowe źródło danych - dane Excel
finance controlling overview 2fdd0
Rysunek 24. Wynik importu danych - w widokach finansowych dotyczących faktur kosztowych

System stara się automatycznie rozpoznawać istniejące dane oraz importować jedynie faktury/zamówienia, które jeszcze nie znajdują się w systemie.

System importu może być włączony a automatyczne integracje tj. system AMAGE może automatycznie importować dane w postaci zdefiniowanych arkuszy danych (xls, csv), które przekazywane są do systemu za pomocą tzw. kanałów integracji - serwery ftp/sftp, bazy danych, konta email.
Howto powstało na bazie wersji systemu 1.20.0.0 (01.2023) oraz przedstawia funkcje, które mogą nie być dostępne w Twoim systemie. Zapytaj AMAGE o udostępnienie tej funkcjonalności.
Ze względu na ciągły rozwój systemu niektóre ekrany lub pliki konfiguracji mogą wyglądać nieznacznie inaczej, ale zachowają nadal pełną funkcjonalność tutaj opisaną. Nie wpływa to na zasadnicze funkcje opisywane w tym dokumencie.